Küresel bir kriz haline gelen Covid-19 salgınında olumlu aşı gelişmeleri yaşanmasına rağmen vaka ve ölüm sayısı artmaya devam ediyor. 2019 yılının sonunda başlayan Covid-19 salgını tim şiddeti ile etkisini göstermeye devam ederken, Bloomberg ülkelerin salgına karşı dayanıklılıklarını gösteren bir karne hazırladı. 200 milyar dolar ve üstü ekonomik büyüklüğe sahip 53 ülke için hazırlanan karne aylık vaka sayıları, vakalardaki ölüm oranları, ölüm sayısı ile toplam nüfus arasındaki oranı gibi faktörlere göre hazırlandı.
Koronavirüse karşı dayanıklılığı ölçen bu karnenin ilk sırasında Yeni Zelanda yer aldı. Japonya, Finlandiya, Güney Kore ve Tayvan gibi ülkelerinde üst sıralarda yer aldığı karnede Türkiye ise 53 ülke arasında 30. oldu. Karnedeki sıralamanın sebepleri ise tartışma konusu haline geldi. Salgına karşı dayanıklı konumda olan ülkelerin süreç boyunca izledikleri stratejiler ve yönetim biçimleri tartışma konusu oldu.
Covid-19’a Karşı En Dayanıklı Ülke: Yeni Zelanda
Covid-19 salgınına karşı en dayanıklı ülke olan Yeni Zelanda’nın başarısının erkenden harekete geçmesi olduğu düşünülüyor. Ülke salgının ilk yayılmaya başladığı mart ayında henüz ülkede yeni vaka görülmemişken sınırlarını kapattı. Erken harekete geçmesinin yanı sıra ülkenin test, filyasyon gibi hizmetlere de önemli miktarda bütçe ayırmasının da etkili olduğu düşünülüyor. Yeni Zelanda’da başından sıkı tedbirler alınması şimdi ülkede yok denecek kadar az vaka ortaya çıkmasını sağlıyor. Covid-19’a karşı en dayanıklı ülke olan Yeni Zelanda’da sosyal hayat da büyük ölçüde normale dönmüş durumda.
Japonya’nın Sağlık Sistemi Salgına Hazırdı
Covid-19 salgınına karşı dayanıklılık sıralamasında üst sıralarda yer alan ülkelerden biri de Japonya oldu. Japonya’nın salgın ile mücadelede izlediği yol Yeni Zelanda’dan büyük ölçüde farklı olmakla beraber ülkede şuan çok az sayıda ciddi vaka görülüyor. Daha önce tüberküloz salgınını atlatan Japonya, deneyimli olduğu için sağlık sistemi de salgına karşı oldukça gelişmiş durumda. Salgın deneyimi olan ülke sıkı tedbirler uygulamasa da vakalara karşı eylem planını hemen devreye sokabildi. Ayrıca hükümet vatandaşlara sokağa çıkma yasağı getirmediği halde vatandaşlar sosyal mesafe ve maske gibi kuralları oldukça ciddiye aldılar.
Salgına karşı yine dayanıklı ülkeler arasında yer alan Finlandiya Norveç gibi ülkelerin de sınırlarını erkenden kapatmasının etkili olduğu düşünülüyor. Mart ayında salgının yayılımının artmaya başlaması ile ilk iş olarak sınırlarını kapatan ülkeler şimdi büyük oranda salgını yenmiş durumda.
Demokrasiyle Yönetilen Ülkeler Daha Dayanıklı
Koronavirüse karşı dayanıklılık karnesi farklı tartışmaların da ortaya çıkmasına sebep oldu. Salgın sürecinde sıkı tedbir alan ve vatandaşlara baskı uygulayan ülkelerin yani otoriter rejimlerin süreci daha iyi kontrol ettiği düşünülüyordu. Ancak dayanıklılık karnesinin üst sıralarında yer alan ülkelerin büyük çoğunluğu demokrasi ile yönetiliyor.
